Gluten Nedir? Gluten Alerjisi Belirtileri Nelerdir?
Modern beslenme alışkanlıklarının yeniden şekillenmesiyle birlikte bazı gıda içerikleri sağlık açısından daha fazla sorgulanır hale gelmiştir. Özellikle son yıllarda adını sıkça duyduğumuz gluten bu bileşenlerden biri olarak öne çıkmaktadır. Temel olarak buğday, arpa ve çavdar gibi tahıllarda bulunan gluten gıdalara esneklik, hacim ve çiğnenebilirlik kazandıran bir protein grubudur.
Gluten hassasiyeti herhangi bir otoimmün hastalık ya da alerji olmadan, gluten içeren yiyecekler yedikten sonra ortaya çıkan fiziksel ve sinirsel rahatsızlıklardır. Genellikle çölyak hastalığı veya buğday alerjisi ile karıştırılabilen bu durum, bağırsaklarda kalıcı hasar bırakmaz; ancak yaşam kalitesini düşürebilecek belirtilerle kendini gösterebilir.
En Yaygın Gluten Hassasiyeti Belirtileri:
Sindirim Sistemi Şikayetleri: Gluten hassasiyetinin belirtileri çoğunlukla sindirim sistemi kaynaklıdır. Karın şişkinliği, mide ağrısı, gaz, ishal ve kabızlık en sık görülen semptomlardır. Bu şikayetler, özellikle hamur işleri, makarna ve ekmek gibi glutenli yiyecekler tüketildiğinde artış gösterir.
Nörolojik Belirtiler: Tüketim sonrası ortaya çıkan baş ağrısı, kronik yorgunluk, halsizlik ve “beyin sisi” olarak tanımlanan odaklanma sorunları, gluten hassasiyetinin nörolojik etkilerindendir. Bu belirtiler, özellikle yoğun iş temposu veya dikkat gerektiren faaliyetlerde belirgin hale gelir.
Kas ve Eklem Ağrıları: Bazı bireylerde glutene karşı duyarlılık eklem ağrısı, kaslarda sertlik veya genel vücut ağrıları gibi fiziksel şikayetlere de neden olabilir.
Deri Problemleri: Gluten intoleransı olan bireylerde zaman zaman ciltte kızarıklık, döküntü ya da kaşıntı gibi dermatolojik sorunlar gözlemlenebilir.
Duygudurum Bozuklukları: Gluten hassasiyeti anksiyete, depresyon ve ruh hali değişimleri gibi psikolojik belirtilerle de kendini gösterebilir. Özellikle gluten tüketiminin ardından kısa süre içinde bu tip duygusal dalgalanmalar yaşanabilir.
Kilo Dalgalanmaları: Glutene karşı hassasiyet iştahın azalmasına veya sindirimde sorunlara yol açarak kilo kaybı veya düzensiz kilo artışı gibi etkiler yaratabilir.
Bağışıklık Sistemi Zayıflığı: Sürekli gluten tüketimi, hassas bireylerde bağışıklık sisteminin zayıflamasına ve sık hastalanma eğilimine yol açabilir.
Belirtilerin Zamansal Seyri: Gluten hassasiyeti belirtileri, glutenli ürünlerin tüketilmesinden birkaç saat sonra veya ertesi gün ortaya çıkabilir. Bu nedenle bireyler, hangi besinlerin semptomlara yol açtığını fark etmekte zorlanabilir.